Sieć edukacyjnych laboratoriów czystej energii w Bydgoszczy

Miasto Bydgoszcz we współpracy z norweskimi partnerami przygotowuje do wdrożenia ambitne i innowacyjne przedsięwzięcie pn. „Budowa sieci laboratoriów czystej energii” w ramach realizacji projektu „Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu” (www.razemdlaklimatu.eu).

Celem projektu, realizowanego w okresie od stycznia 2016 r. do kwietnia 2017 r. jest nawiązanie i wzmocnienie współpracy pomiędzy polskimi i norweskimi samorządami lokalnymi, polegającej na wymianie doświadczeń, wiedzy, technologii i najlepszych praktyk w obszarze efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) w sektorze komunalnym. Projekt jest finansowany w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu PL04 ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014.

Mikroprojekt przygotowany w Bydgoszczy został – jako jeden z 10 najlepszych – nagrodzony w otwartym konkursie na innowacje w zakresie efektywności energetycznej lub wykorzystania OZE, zainspirowane doświadczeniami norweskimi lub możliwe do zrealizowania przy wykorzystaniu norweskich doświadczeń. Zorganizowany w ramach polsko-norweskiego projektu konkurs miał na celu wsparcie ww. jednostek w przygotowaniu do realizacji najciekawszych innowacyjnych projektów pilotażowych poprzez przyznanie im mikrograntów na przygotowanie analiz, dokumentacji, działań edukacyjnych i innych działań nieinwestycyjnych niezbędnych do wdrożenia tych tzw. mikroprojektów, a także poprzez zapewnienie współpracy z partnerem norweskim, który wesprze beneficjenta swoją wiedzą i doświadczeniem. Przedstawiciele Bydgoszczy, jako jednego z 10 zwycięskich samorządów, uczestniczyli również w podróży studyjnej do Norwegii.

Planowana budowa sieci laboratoriów czystej energii pomoże rozwiązać problem niewystarczającej dostępności specjalistów (techników i instalatorów) z branży efektywności energetycznej i wykorzystania OZE. Zostaną stworzone nowe ośrodki szkoleniowo-badawcze oraz programy edukacyjne dla młodzieży i dorosłych, które będą oparte na praktyce i współpracy z producentami materiałów oraz instalacji wykorzystywanych w budownictwie i energetyce.

Laboratoria czystej energii pilotażowo powstaną w dwóch szkołach: Technikum Elektryczno- Elektronicznym ZS nr 12 (specjalizacja chłodnictwo i ciepłownictwo) oraz Technikum Budowlanym ZSB (budownictwo pasywne). Dołączą one do dwóch już istniejących inicjatyw edukacyjnych tworząc spójną sieć i stanowiąc odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie rynku na wykształconych specjalistów w tej dziedzinie.

Laboratorium przy Technikum Budowlanym powstanie poprzez dobudowanie dodatkowych pomieszczeń do istniejących pomieszczeń warsztatowych. Utworzone zostaną dwie pracowanie – poświęcona wykorzystaniu różnych materiałów budowlanych w budownictwie energooszczędnym i pasywnym oraz poświęcona instalacjom wspomagającym funkcjonowanie rozbudowywanego obiektu. Na terenie Technikum Elektryczno-Elektronicznego powstanie natomiast „żywe” laboratorium energetyki oraz energetyki cieplnej. Budynek, z dachem użytkowym, będzie wykonany w technologii niskoenergetycznej zmierzającej w kierunku budynku pasywnego lub plus-energetycznego. Zintegrowane zostaną w nim różne odnawialne źródła energii, w tym panele fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, pompy ciepła i turbiny wiatrowe. Wszystkie instalacje będą dostępne dla uczniów i opomiarowane, co pozwoli na ocenę efektywności energetycznej zastosowanych rozwiązań oraz prowadzenie wariantowych testów instalacji.

Szczegółowa koncepcja obu laboratoriów została sporządzona przy współpracy z partnerami norweskimi oraz ekspertami z Centrum Energii Odnawialnej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Zawiera ona m.in. propozycje sprzętowe, propozycje dotyczące programu edukacyjnego oraz szacunkowy budżet projektu. Dzięki niej możliwe będzie ubieganie się o finansowanie budowy laboratoriów z funduszy norweskich w kolejnej perspektywie finansowej.

Wiedzą praktyczną i doświadczeniem w zakresie edukacji energetycznej podczas realizacji projektu dzieliły się z Bydgoszczą dwie norweskie szkoły średnie: Dalane High School i Bryne High School. W ramach współpracy partnerskiej przedstawiciele Bydgoszczy pojechali do Norwegii,  gdzie obejrzeli wyposażenie obu szkół i zapoznali się z realizowanymi przez nie programami edukacyjnymi, których przeważającą część stanowią zajęcia praktyczne. Uczestnicy wizyty spotkali się z nauczycielami i uczniami oraz urzędnikami z poziomu regionu mającymi wpływ na edukację w szkołach. Przedstawiono też partnerom norweskim wstępną koncepcję laboratoriów zaplanowanych w Bydgoszczy i zebrano cenne spostrzeżenia.

Podczas rewizyty Norwegowie zapoznali się natomiast z rezultatami mikroprojektu, a także odwiedzili obie szkoły pilotażowe oraz zwiedzili proenergetyczne instalacje funkcjonujące w Bydgoszczy.

Miasto Bydgoszcz, aktywny członek Stowarzyszenia gmin Polska ISec Energei Cites, ”, a od listopada 2011 r. sygnatariusz Porozumienia Burmistrzów, realizuje wszechstronne działania na rzecz ochrony środowiska i klimatu. Miasto od końca lat 90. korzysta z  funduszy pomocowych Unii Europejskiej. Opracowało i realizuje „Plan  ochrony klimatu  i  adaptacji  do  skutków  zmian klimatu dla miasta Bydgoszczy” oraz „Plan działań na rzecz zrównoważonej energii dla  miasta  Bydgoszczy  na  lata  2012-2020”, a od  2012 r. posiada własnego energetyka miejskiego. Bydgoszcz uczestniczy w realizacji wielu projektów, także międzynarodowych, m.in. CASCADE – „Cities Exchanging on Local Energy Leadership” („Miasta wymieniające doświadczenia z zakresu lokalnego zarządzania energią”), finansowanego z programu  IEE, czy CEC5 pn. „Demonstracja efektywności energetycznej
i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budynkach publicznych”, współfinansowanego z EFRR w ramach Programu dla Europy Środkowej. Właśnie dzięki realizacji CEC5 powstał pasywny budynek Centrum Demonstracyjnego Odnawialnych Źródeł Energii przy Zespole Szkół Mechanicznych nr 2 w Bydgoszczy, za budowę którego miasto nagrodzono Ekolaurem Polskiej Izby Ekologii w kategorii „Edukacja ekologiczna”, a także w konkursie Ministerstwa Środowiska pn. „Zielone Miasta – w stronę przyszłości!” w kategorii „Efektywność energetyczna w budownictwie”.

Iwona Korohoda

Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités”

Projekt „Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu” jest finansowany w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu PL04 ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014.